تصویر عجیب آژانس فضایی اروپا از ابرآتش فشان مریخ - بازیکده

این هفته، آژانس فضایی اروپا یک عکس عجیب را که توسط مدارگرد مارس اکسپرس (Mars Express) در فاصله 496.69 متری (93 مایلی) از محل تشکیل یک ابر که در حال خارج شدن از ابرآتشفشان Arsia Mons ثبت شده بود منتشر کرد.

مارس اکسپرس یک ماموریت اکتشاف فضا است که توسط آژانس فضایی اروپا(ESA) صورت گرفته است. ماموریت مریخ اکسپرس، کاوش سیاره مریخ و نخستین کوشش ماموریت سیاره ای این آژانس است. از روی تصویر تنها می توان دریافت که آتشفشان در حال جاری شدن است، هرچند که این نظر کمی عجیب است چرا که آخرین انفجار این آتشفشان حدود 5 میلیون سال پیش اتفاق افتاده بود. اما به نظرمی رسد مسئله چندان پیچیده هم نیست زیرا نیویورک تایمز نیز مقاله ای در این باره منتشر کرد و نوشت: این یک پدیده هواشناسی عادی به نام صعود اوروگرافیک(orographic lifting) است. به پدیده صعود هوا بر اثر ناهمواری های زمین بالابری کوهساری یا صعود اوروگرافیک(orographic lifting) می گویند. هنگامی که هوا به مانعی برخورد می نماید، در نزدیکی سطح زمین و سطوح فوقانی هوا وادار به صعود می گردد.

اغلب بسته هوایی که در سطح زمین حرکت می نماید تحت تاثیر نیروی محرکه خود به بالای تپه ها و کوه ها صعود می نماید. در این مورد نیز می تواند برخورد باد به ابر آتشفشان(Arsia Mons) که یک ساختار عظیم است، باشد. باد به دلیل فشار پایین هوا مجبور به بالا رفتن و گسترده شدن نموده است در نتیجه، بخار آب موجود در هوا می تواند به ابر تبدیل گردد. فضای مریخ ممکن است نسبت به زمین، به مراتب کمتر متراکم باشد و حاوی مقدار بسیار کمی از آب باشد به طوریکه تخمین زده شده است اگر آب به طور مساوی بر روی سطح سیاره پخش گردد، آبها تنها 2 میکرون عمق دارند.

دکتر الدار نو دوبرا(Eldar Noe Dobrea) دانشمند ارشد موسسه علوم سیاره ای(Planetary Science Institute) در مصاحبه با مجله تایمز گفت: هیچ شانسی وجود ندارد که مدارگرد بتواند در آینده علائم هشدار دهنده یک فوران را شناسایی کند. دکتر نو دوبرا در ادامه گفت: به وضوح می توان دید که این یک پدیده آتشفشانی نیست، زیرا فضاپیما می تواند افزایش متان، گوگرد دی اکسید و گازهای دیگر را که از فوران ها خارج می گردد شناسایی کند. در عوض، این پدیده یک نمونه از چگونگی تاثیر توپوگرافی بر آب و هوا است.

عارضه نگاری یا توپوگرافی به تحقیق بر روی شکل سطح زمین، ویژگی های سیارات و سیارک ها از طریق تصویربرداری یا نقشه برداری گفته می گردد.

5656