سندرم استکهلم در سینما چیست و چگونه بوجود آمد؟ - بازیکده

سندرم استکهلم چیست؟

سندرم استکهلم (Stockholm Syndrome) پدیده ای روانی است که در آن گروگان دچار حس همدردی و هماهنگی با گروگان گیر می گردد. گاهی این حس وفاداری به حدی پیش می رود که گروگان از فردی که جان و امنیتش را تهدید می نماید، حمایت نموده و از روی اختیار و با علاقه خود را تسلیم فرد گروگان گیر می نماید! در واقع این سندرم، پاسخی فیزیولوژیک از سوی گروگان های دزدیده شده است. این سندرم ممکن است در موارد دیگری از قبیل همسرآزاری، تجاوز یا سوء استفاده از بچه ها نیز نمایان گردد.

دلیل شکل گیری سندرم استکهلم

سندرم استکهلم که با نام پیوند تروما و یا پیوند ترور نیز شناخته می گردد، از حس غریزی افراد به اسارت و یا از سوی گروگان ها برای حفاظت از خودشان نشات می گیرد. با توجه به این موضوع که تداوم زندگی این افراد به دست اسارت گیرندگانشان معین می گردد، افرادی که اسیر شده اند، در عوض بروز و پرورش نفرت به اشخاصی که آن ها را به اسارت گرفته اند، به طور ناخودآگاه پیوندی با آنها برقرار می نمایند تا بتوانند به زندگی خود ادامه دهند.

در واقع می توان چنین گفت که این سندرم یک فرایند القایی یا اکتسابی و روانی است که در آن حس همذات پنداری از سوی گروگان نسبت به فرد گروگان گیر بروز پیدا می نماید. تعدادی از روان پزشکان و صاحب نظران، این تظاهرات قربانی را یک فرایند بی بدیل مغزی و احساسی برای دفاع می دانند. تعدادی دیگر از روانپزشکان، سندروم استکلهم را پوچ می دانند و به آن اعتقادی ندارند.

تاریخچه اختلال سندرم استکهلم

در سال 1973 و از 23 تا 28 آگوست ماجرای جنایی از نوع گروگانگیری در کردیت بانک شهر استکهلم سوئد رخ داد. طی این پفراینده جنایی، چندین نفر از کارمندان بانک به گروگان گرفته شدند. ولی برعکس انتظارات عمومی، گروگان ها از لحاظ احساسی جذب دزدها شده و حتی پس از آزادی، در مراجع قضایی از گروگان گیرها حمایت نموده و حاضر نشدند بر ضد این افراد شهادت بدهند. قربانیان به گروگان گیرها وابستگی پیدا نموده بودند. به صورتی که حتی بعد از آزادی نیز نسبت به اعمال و رفتار آنها ابراز محبت داشتند و حمله پلیس را وحشیانه می دانستند. جالب است بدانید این گروگان گیری بسیار دیر به خاتمه رسید و 5 روز طول کشید. خاتمه سه زن و یک مرد گروگان؛ با یورش پلیس آزاد شدند. دلیل طولانی شدن این گروگان گیری در واقع همذات پنداری گروگان ها با گروگان گیرها بود!

نام گذاری سندروم استکهلم

اصطلاح سندرم استکهلم نخستین مرتبه توسط روانپزشکی به اسم نیلز بجروت که در سال 1973 در جریان مذاکرات گروگان گیری استکهلم در زمینه اعمال قانون به مجاری قانونی سوئد مشاوره می داد، مورد استفاده نهاده شد. در آن موقع مردم و رسانه ها از احساسات دلسوزانه و تدافعی گروگان ها در برابر گروگان گیران گیج شده بودند و نمی توانستند این سندرم را درک نمایند.

بیشتر بخوانید: اختلال دوقطبی چیست؟ + علت، علائم و راه های درمان

تاثیر سندرم استکهلم در سینما

در سینما نیز در تعدادی از فیلم ها به این سندرم پرداخته شده است و از جذاب و عجیب بودن رفتار گروگان گرفته شدگان و حرکات و رفتار آنان برای برقراری رابطه عاشقانه و وجود حس همدردی و یکدلی با فردی که سرمایه و جان و امنیتشان را به خطر انداخته است، برای شکل دادن و فراوری نوعی جذابیت فیلم استفاده شده است.

می توان چنین گفت که سندرم استکلهم پدیده ای است که از اواخر دهه 70 میلادی وارد سینما شد که در آن به شخصیت هایی اشاره می گردد که در فیلم های پلیسی، تعقیب و جنایی، فرد قربانی با گروگان گیر خود وارد رابطه عادی و یا حتی عاطفی شده و نه تنها بر علیه او دست به اقدامی نمی زند بلکه ممکن است با او همکاری کند.

معرفی فیلم هایی در سینمای آمریکا که به مضمون سندرم استکهلم پرداخته اند

در سینما فیلم جیمزباندی هرگز نگو نه؛ با هنرنمایی شان کانری و کاری از ایروین کرشنر و یا جان سخت محصول 1988 با بازی بروس ویلیس و فراوری شده توسط جان مک تیرنان از فیلم هایی هستند که با تمرکز بر روی این سندرم فراوری شده اند.

کینگ کنگ محصول سال 2005 ساخته پیتر جکسون نیز یکی از ساخته های جدیدتر در این زمینه است.

در ژانرهای ترسناک و اسلشر نیز در بعضی موارد تفاهم قربانی با گروگانگیر به معرض نمایش گذاشته می گردد که غالب این فیلم ها هیچ ربطی به سندروم استکهلم ندارند. در این داستان های اکثرا آبکی، مفهوم رابطه قربانی با گروگان گیر طبق کلیشه رایج با کشته شدن گروگان گیر و یا به دام افتادن او و یا در نهایت فرار قربانی از دست او خاتمه می یابد.

فیلم های بیشتر

در زیر به تعدادی از فیلم های مرتبط با سندرم استکهلم اشاره خواهد شد. شما می توانید با مشاهده این فیلم ها بیشتر با این سندرم آشنا شوید.

• Highway 2014: در این فیلم زنی که به وسیله مردی دزدیده شده در خاتمه عاشق او می گردد. هر دوی این افراد با وجود رشد در شرایط مالی گوناگون از یکدیگر، دوران کودکی سخت و دشواری داشته اند.
• Black Ice 2014: در این فیلم دختری که بر روی یک رشته کوه یخ به گروگان گرفته شده است، با یکی از گروگان گیران، وارد رابطه عاشقانه می گردد.
• Heist 2015: در این فیلم جفری دین مورگان که در نقش راننده اتوبوس و دستیار گروگانگیر بازی می نماید، به گروگان یاری نموده تا از مهلکه نجات پیدا کند.
• Excess Baggage 1997
• Out of Sight 1998
• Buffalo 66 1998
• The World Is Not Enough 1999
• Catchfire 1990
• Beauty and the Beast 1991
• The Chase 1994
• In Time 2011
• The 39 Steps 1935
• The Running Man 1987
• Saboteur 1942
• The Getaway 1972
• Out Of Sight 1998
• Three Days Of The Condor 1975

Black Ice 2014

آیا شما تجربه چنین حسی را داشته اید؟ شاید هم یک یا تعدادی از فیلم های معرفی شده را دیده و ذهن تان درگیر مسئله سندرم استکهلم در سینما شده است. نظرات و دیدگاه های خود را به وسیله ارسال پیغام با ما و سایر مخاطبین انگیزه در میان بگذارید.