حال پژوهشگاه میراث فرهنگی هنوز خوب نشده است - بازیکده

به گزارش خبرنگاران، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که صبح امروز (چهارشنبه 25 آذر) در مراسم افتتاحیه هفته ملی پژوهش و فناوری سخن می گفت، اضافه کرد: هر چند شرایط صندلی پژوهشگاه میراث فرهنگی قدری بهتر شده است، اما به هیچ وجه نباید راضی نماینده باشد، چون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشگاهی است که بنا به سابقه و تکالیف قانونی که به عهده اش گذاشته شده، تفاوتی ماهوی با سایر پژوهشگاه ها دارد .

او فعالیت های پژوهشی در رشته های مرتبط با میراث فرهنگی برای پژوهشگاه را امری ضروری دانست و اضافه کرد: اگر در مراکز پژوهشی و پژوهشگاه های دیگر فعالیت های باستان شناسی، زبان شناسی، مردم شناسی و حفاظت و مرمت انجام نگردد، مواخذه نمی شوند و اگر انجام دهند ثواب نموده اند، اما اگر ما این کارها را انجام ندهیم، انگار تکلیف قانونی را انجام نداده ایم .

او با اشاره به مسائلی که در دولت گذشته برای پژوهشگاه پیش آمده بود، ادامه داد: امیدواریم روزی برسد که پژوهشگاه به صندلی واقعی خود رسیده و دیگران را ارزیابی کند . همچنین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که باید بالاترین مرجع علمی در رشته های مرتبط با میراث فرهنگی باشد، نباید با سایر پژوهشگاه ها مقایسه گردد .

حال پژوهشگاه هنوز خوب نشده است

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: مشکل پژوهشگاه امروز کمبودهای اقتصادی و اعتباری نیست، یکی از مسائل پیش ِ روی پژوهشگاه این است که حالش هنوز خوب نشده است.

بهشتی گفت: زمانی با توجه به گشایشی که در کارها ایجاد شد و با وجود محدودیت های اقتصادی، اعلام کردیم محدودیت اقتصادی در زمینه انتشارات نداریم حال با توجه به برآوردهای بودجه ای که اجرا شده برای فعالیت های میدانی نیز مشکل اقتصادی نداریم و اگر در این زمینه پژوهشکده ای ضعیف عمل کند، هیچ بهانه ای از آن پذیرفته نیست .

او با اشاره به برنامه پنج ساله چهارم گفت: بعد از مدت ها پیروز شدیم این مطلب را در قانون برنامه بگنجانیم که پروژه های بزرگی که در کشور انجام می شوند موظف هستند موضوع آنالیز شناسایی و مستندسازی آثار تاریخی مادی و غیر منقول حوزه جغرافیای طرح رو از محل منابع طرح انجام دهند. البته در آن موقع نیز آرزوی مان بیشتر بود، این بحث کمترین چیزی بود که می خواستیم .

وی اضافه کرد: درست است که این قانون تصویب شد، ولی در دولت گذشته درست اجرا نشد و ما هنوز دست به گریبان شیوه های نه چندان مطلوب اجرای این قانون هستیم، در حالی که از ظرفیت های این قانون می توانستیم استفاده کنیم و با وسعت دادن دامنه اش، نقش خود را در شرایط بهتری تعریف کنیم.

در یک دوره طولانی، توسعه علیه میراث فرهنگی بود

بهشتی با اشاره به این نکته که در یک دوره طولانی توسعه علیه میراث فرهنگی بود و هرجا توسعه بود صدماتی به آثار تاریخی وارد می شد، گفت: به همین دلیل در سطح جهان تمهیداتی اندیشیده شد تا آثار و قلمرو میراث فرهنگی بتواند از خود دفاع نمایند و برای آن نهادها و قوانینی پدید آمد که ما هم با یک تأخیری این جهت را طی کردیم.

شروعکار بولدوزرها پیش از اطلاع میراث فرهنگی

بهشتی ادامه داد: تا قبل از قانون برنامه پنجساله چهارم در موضع دفاعی آن هم از روی ناتوانی بودیم و زمانیکه بولدوزرها شروع به کار می کردند، ما متوجه می شدیم که اتفاقی در حال رخ دادن است، در این میان ماده 114 قانون برنامه می خواست به ما یاری کند به نحوی که قبل از اینکه طرحی بخواهد اجرا گردد، تکلیف مان با آثار تاریخی روشن باشد .

وی اضافه کرد: بسیاری از کشورها در جهان تا این مرحله خوب پیش رفته اند و نقشه باستان شناسی تهیه کردند و در اختیار همه سازمان ها قرار داده اند، به نحوی که هر دستگاهی بخواهد فعالیت عمرانی انجام دهد باید حرایم و ضوابط آن را مطالعه کند .

بهشتی با اشاره به تجربه کشور ایتالیا در تهیه نقشه باستان شناسی گفت :امیدوارم ما هم به این نقطه برسیم گرچه فاصله مان زیاد است زیرا که کل ایتالیا اندازه یک استان ما است و آنها ده ها سال پیش کارشان را شروع نموده اند .

او با بیان اینکه اما این همه آرزوی ما نبود، گفت: آرزوی ما این بود که نسبت توسعه و میراث فرهنگی از حالت انفعال و دفاع خارج گردد به نحوی که میراث فرهنگی پیش قراول توسعه گردد و مثلا بگوید که اینجا چه نوع توسعه ای می تواند صورت بگیرد، در واقع توپوگرافی محیط را آشکار کند و تعیین کند چه کارهایی در این محیط مناسب نیست یا واجب است که انجام گیرد یا نگیرد .

ایجاد سرمایه علمی برای پیوست میراث فرهنگی

بهشتی با اشاره به شرایط پیش رو و ریاست جدید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بیان نمود : ایشان با طرح موضوع پیوست میراث فرهنگی و اعلام آمادگی برای اجرا و پیگیری آن ما را در ایجاد بستری برای نزدیکی به سمت آرزویمان یاری می نمایند .

وی با مهم دانستن موضوع پیوست میراث فرهنگی بیان نمود: پیش از این شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب نموده که همه پروژه های کشور باید پیوست فرهنگی داشته باشند، البته با فرض اینکه هر پروژه در یک محیطی اجرا خواهد شد که شرایط فرهنگی خاصی برخوردار است و باید دید که اجرای این پروژه چه اثری در محیط دارد یا چه خساراتی وارد می نماید و چه فوایدی دارد؟

رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تأکید کرد: در هر صورت نباید در تاریکی نسبت به وجوه فرهنگی اجتماعی فعالیت کنیم .

او با بیان اینکه اجرای قانونی این موضوع به عهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است، بیان نمود :اما کاری که پژوهشگاه می تواند انجام دهد این است که کوشش کند موضوع پیوست میراث فرهنگی به سرنوشت پیوست فرهنگی دچار نگردد .

وی گفت: پیوست فرهنگی در حد توضیح آن باقی ماند و همه کوشش کردند آن را فراوری نمایند، بدون آن که بدانند چیست و زمانی که به تفصیل درآید، شامل چه اقلام و موضوعاتی می گردد و چه کسانی می توانند با چه معیارهایی آن را انجام دهند .

بهشتی پیوست فرهنگی را به یک قوطی دربسته تشبیه کرد که دست به دست شد و نهایتا در گوشه ای نهاده شد و پروژه ها به همان منوال انجام گرفت و یک پیوست فرهنگی نیز در آن گوشه بود،کاری که ما می توانیم انجام دهیم این است که در این قوطی را باز کنیم و بگوییم پیوست میراث فرهنگی یعنی چه و محتوایش چیست،همچنین با چه معیارهایی قابل اندازه گیری است و ابعادِ وجوه و مراتب آن را آشکار و تدوین کنیم و در اختیار افرادی قرار دهیم که قرار است این جهت قانونی را هموار نمایند.

وی گفت: سال آینده در کنار فعالیت های دیگر به ویژه اطلس ها که زیر ساخت هایش آماده است، باید در توضیح و ایجاد سرمایه علمی برای پیوست میراث فرهنگی برنامه ریزی کنیم تا زمانیکه این بستر قانونی ایجاد می گردد آماده باشیم .

جای خالی معاونت معرفی در سازمان میراث فرهنگی

محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این همایش گفت: حذف معاونت معرفی، اشکالی جدی در ساختار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وجود آورده است.

وی با انتقاد از حذف معاونت معرفی گفت: اگرچه پژوهشگاه میراث فرهنگی کوشش می نماید تا با انتشارات خود در بخش پژوهشی تا حدودی این کاستی را جبران کند اما این اقدامات کافی و جبران نماینده نیست.

وی با اشاره به بحث هیات امنایی شدن پایگاه ها و موزه ها گفت: درآمد محوطه های تاریخی مانند تخت جمشید باید به خودش بازگردد تا برای پژوهش تا معرفی هزینه گردد.

او در ادامه از تصویب بحث هیات های باستان شناسی در کمیته تلفیق اطلاع داد و گفت: امیدوارم که در صحن علنی مجلس هم به تصویب برسد، هر وزارتخانه باید حتی نیم درصد از اعتبارات خود را به آنالیز و شناخت سابقه خود اختصاص دهد.

طالبیان با اشاره به پروژه سد سیوند و تنگه بلاغی گفت: خوشبختانه امروز در هر پروژه ای باید مطالعات باستان شناسی و میراث فرهنگی لازم انجام گردد اما لازم است در این زمینه وحدت رویه و یکپارچگی بییشتری به وجود آید.

او با بیان این که باید پژوهش و اجرا ادغام شوند، گفت: جدایی پژوهش و اجرا باعث می گردد وجهه علمی میراث فرهنگی کمتر گردد. در واقع استان ها میدان پژوهش هستند، باید 80 تا 90درصد تمرکز روی حفاظت گذاشته گردد و سپس به مرمت توجه گردد، همچنین حتما باید در زمینه معرفی نیز گام های موثری برداشته گردد.

براساس این گزارش؛ پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در طول هفته پژوهش برنامه های گوناگونی مانند رونمایی و نقد فیلم و کتاب تاراز ، نخستین نمایشگاه قالی های اروپای غربی و هند -اروپایی ، پیش همایش نخستین همایش ملی کاربرد روش های آماری در پژوهش های باستانی رابرگزار می نماید .همچنین تشکیل کارگاه کاوش و مطالعه اسکلت های انسانی، همایش مراسم آئینی یلدا، نشست تخصصی گالری های هنری، ارتباط هنر با معماری دستکند و رونمایی از نمایه مجله اثر از برنامه های دیگر پژوهشگاه در هفته پژوهش است .