جاذبه های تاریخی و گردشگری بندرلنگه - بازیکده

مردم بندرلنگه به زبان فارسی با گویش محلی سخن می گویند. این شهرستان آب و هوایی بسیار گرم و مرطوب دارد و درجه حرارت به علت رطوبت و وزش باد بالاست و بارندگی در آن متغیر و گاه همراه با باران های سیل آساست.

نام و پیشینه تاریخی بندرلنگه

واژه لنگه در فرهنگ ها به معنی تا، تک، یکتا، بی همتا نادر آمده است. بنا به پاره ای روایت ها، نام پیشین این شهر به علت وجود مروارید مرغوب و زیاد در آب های آن، شهر یا بندر مروارید بوده است که به مرورزمان به لنگه تغییریافته است.

برخی نویسندگان بر این باورند که شهر بندرلنگه به علت آبادانی، بزرگی و نفوس زیادی که داشته است، به لنگه یا لنگه جهان سرشناس بوده، شماری نیز می گویند که لنگه همتای بندر بمبئی هندوستان است و به همین جهت نام لنگه بر این بندر نهاده شده بود.

برخی بر این باورند که لنگه در عربی لنجه، به معنی بادیه نشین و ییلاق است و چون آب وهوای این بندر نسبت به دیگر نقاط خلیج فارس بهتر بوده و مردم سرزمین های جنوبی خلیج فارس، تابستان را در بندرلنگه می گذرانیدند، به این محل لنجه گفته اند، سپس لنجه تبدیل به لنگه شده و واژه لنگه، فارسی شده لنجه است.

در زمان هخامنشیان، خلیج فارس و بنادر آن موردتوجه پادشاهان هخامنشی قرارگرفته و از رونق خاصی برخوردار شدند. بنادر تجاری خلیج فارس در این دوره عبارت بودند از بندر دیلمون، تااکه، مکّن، لیان، که این بنادر از شهرهای پررونق بودند، اما در همین دوره از بنادر دیگری هم نام برده شده، ازجمله آپستانا و گوگونا که گمان می رود گوگونا همان بندرلنگه و آپستانا، همان رأس بستانه کنونی باشند.

اگر گوگونا همان بندرلنگه امروزی باشد، عمر ایجاد بندرلنگه از زمان هخامنشیان تا امروز به بیش از 2500 سال می رسد، یعنی در حقیقت عمر بندرلنگه از دوران هخامنشیان آغاز می گردد. قدیمی ترین تاریخی که برای وجود این بندر اشاره شده، همین عنوان گوگونا است.

جزایر

جزیره کیش: این جزیره ازنظر محیط زیست از بکرترین منطقه ها طبیعی خلیج فارس است که جغرافیای ویژه آن، زمینه های مساعدی برای توسعه گردشگری و تجارت فراهم ساخته است.

سواحل مرجانی، آکواریوم بزرگ دریایی، اسکله تفریحی، ورزش های آبی، غواصی، معماری خاص، شهر تاریخی حریره، مسجد ماشه، کشتی یونانی، پارک دلفین ها و… در کنار مجتمع های تجاری بزرگ، از مهم ترین جاذبه های گردشگری کیش هستند.

جزیره لاوان: وسعت این جزیره 76 کیلومترمربع است که تا شهر بندرلنگه 91 مایل دریایی فاصله دارد. مهم ترین کالای صادراتی جزیره مروارید است که در فصل خاصی، اهالی به صید آن می پردازند.

جزیره هندورابی: این جزیره با 8/22 کیلومترمربع مساحت در فاصله 133 کیلومتری بندرلنگه قرارگرفته است. فعالیت مالی بیشتر اهالی آن، صید و غواصی است. این جزیره ازنظر طبیعی یکی از جزایر زیبای استان است که امکانات و استعدادهای طبیعی آن چشم هر بیننده ای را به خود جلب می نماید.

جزیره شتور (شیدور): این جزیره در 5/1 کیلومتری جنوب شرقی جزیره لاوان قرار گرفته است. جزیره شیدور از باارزش ترین و مهم ترین پناهگاه های حیات وحش در خلیج فارس است و یکی از منطقه ها حفاظت شده کشور است.

آثار تاریخی شهرستان بندرلنگه

عمارت فکری: این عمارت یکی از بناهای مهم دوره قاجار است که از ویژگی های جالب توجهی برخوردار و به وسیله تاجر سرشناس مروارید، عبدالواحد فکری، بناشده است. این عمارت داری دو حیاط با اتاقی در اطراف آن ها و پنج بادگیر است. مساحت کل بنا 2600 مترمربع است و به شماره 1833 در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

قلعه لشتان: در 6 کیلومتری شرق شهر بندرلنگه، بر فراز صخره ای طبیعی و مرتفع، شهری باستانی مربوط به اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلامی وجود دارد. این شهر باستانی به وسعت 15 هکتار، مجموعه ای وسیع بناهای سکونتی، آب انبارها و چند مزارستان که دورتادور آن را حصار دفاعی فراگرفته است. اغلب بناهای سکونتی در صخره ها کنده شده است. بیش از 85 خانه مسکونی در سطح قله شناسایی شده که این خانه ها دارای ابعاد نامنظم هستند. این قلعه به شماره 16316 در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

قلعه مغویه: این قلعه از آثار دوره قاجار و به قلعه شیخ سلطان معروف است که در بندر مغویه در غرب بندرلنگه قرار گرفته است. قلعه مذکور دارای سه طبقه است و به شماره 2230 در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مسجد ملک بن عباس: این مسجد در خیابان پاسداران و نزدیکی ساحل قرارگرفته است. بنیان این مسجد از دوره صفویه است و مسجد کنونی به دوره قاجار تعلق دارد.

مسجد افغان: این مسجد در محله افغان بندرلنگه واقع و از آثار حاج احمد افغان است که در دوره افشاریه ساخته شده و به شماره 1062 در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مسجد خداداد: این مسجد در محله مساح بندرلنگه قرار گرفته است که ازنظر زیبایی، یکی از کامل ترین مساجد بندر به شمار می آید. محراب این مسجد دارای تزیینات گچ بری ارزنده ای است و از آثار دوره زندیه به بعد است. مسجد خداداد در سال 1354 به شماره 1065 در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

خانه گلبتان: این خانه از بناهای زیبای دوره قاجاریه در بندرکنگ است که یک حیاط مرکزی با تعداد زیادی اتاق و بادگیر دارد. طاق ها و گچ بری های زیبای آن نمایانگر هنر استادکاران آن دوره است. در سال 1377 به شماره 2229 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است.

بافت تاریخی کنگ: در بافت بندرکنگ، 10 اثر تاریخی در لیست آثار ملی ثبت شده که شامل مجموعه بافت قدیم، مسجد، برکه، زیارتگاه، خانه تاریخی و قلعه پرتغالی ها است که در سال 1381 به شماره 6530 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است.

شهر باستانی حریره: پستی وبلندی ها و خرابه های شهر قدیمی حریره حدود 120 هکتار وسعت دارد که شامل خانه اعیانی، بخش کارگاهی و صنعتی و حمام است که در سال 1376 به شماره 1886 در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اند.

شهر زیرزمینی کاریز: قنات کیش بیش از 2500 سال قدمت دارد و از آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تأمین می نموده ولی اکنون به یک شهر زیرزمینی شگفت انگیز تبدیل شده که بیش از 10 هزار مترمربع وسعت دارد.

صنایع دستی

با توجه به پیشینه تاریخی بندرلنگه، صنایع دستی هم در این شهر قدمت دارد و گفته می گردد اولین مرکز صنایع دستی در سال 1302 در بندرلنگه ساخته شده و در حدود یک قرن سابقه دارد.

ظرفیت های رشته گلابتون دوزی بندرلنگه موجب شد این شهر به عنوان شهر ملی صنایع دستی (گلابتون دوزی) ثبت گردد.

گلابتون دوزی، خوس دوزی، زری دوزی و سوزن دوزی و ساخت برقع ازجمله مهم ترین صنایع دستی بندرلنگه است که هنر دست زنان این مرزوبوم است.

غذا

گوبولی، قلیه ماهی، ماهی سرخ نموده، شوربا، چنگال، جلاب، نان تومشی، نان فلزی، تنوری، تنکی، فتیر، شلشلی، گپکی و نان رگاگ ازجمله غذاها و خوراکی های محلی شهرستان بندرلنگه هستند.

* گزارش از صدیقه غلامی