شرط ایکوم برای بازگشایی مجدد موزه ها - بازیکده

اگر قرار به بازگشایی موزه ها باشد ...

فعالیت دوباره موزه ها از مدتی قبل و بعد از شروع صحبت هایی مبنی بر کاهش آمار مبتلایان به کرونا ویروس بار دیگر بر سر زبان ها افتاد، هر چند شایعه ها مبنای بازگشایی مجدد مکان های تاریخی مانند موزه ها که در فهرست مشاغل و مکان های پر خطر از نظر انتقال کرونا ویروس قرار گرفته اند، نیست.

براساس صحبت هایی که گاها مطرح می گردد، به نظر می رسد تمایلات و نگاه ها فقط به سمت باز شدن موزه هاست، آن هم در شرایطی که اگر موزه هم باز گردد نه خبری از جهانگرد خارجی هست و نه از برگزاری تورها و در این شرایط بُعد مالی بی معنا می گردد چون، اگر قرار باشد گروه های انفرادی هم در حد پنج نفر بازدید داشته باشند، علت اصرارها برای باز شدن فضاهای تاریخی مشخص نیست.

هر چند بعضی شنیده ها و براساس صحبت هایی که معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی در پخش زنده صحبت هایش با موزه داران داشت از احتمال انجام رایزنی هایی برای حذف دست کم بعضی موزه ها از لیست مکان ها و مشاغل پر خطر حرف می زد.

سید احمد محیط طباطبایی، رئیس کمیته ملی موزه های ایران پیرامون شرط ایکوم برای بازگشایی مجدد موزه ها می گوید: انجمن های مختلف موزه داری و نهادهای مرتبط با موزه در سراسر جهان مانند ایکوم سی در کوشش هستند تا با تهیه و تکمیل پروتکل هایی در صورت لزوم برای بازگشایی موزه ها استفاده نمایند.

او با اشاره به تهیه و ارائه پروتکل هایی از سوی چند موزه در پکن چین و برلین آلمان، برای بازگشایی یک یا چند موزه اظهار می نماید: باید به این نکته توجه داشت که امکان ضد عفونی کردن آثار تاریخی با موادی مانند الکل و سایر موارد گندزدایی و ضدعفونی شونده وجود ندارد، چون قطعا آن ها تاثیرگذاری منفی روی آثار تاریخی دارند، حال اگر قرار باشد این اقدام را موزه های سرپوشیده انجام دهیم، شرایط بدتر است.

وی ادامه می دهد: شاید بتوانیم فضای نقاطی مانند مترو، سینما و تئاتر را برای ورود افراد جدید در هر نوبت آماده کنیم، اما این کار به شکل کلی در موزه ها امکان پذیر نیست و باید از همان ابتدا نسبت به سلامت کامل افرادی که به موزه ها وارد می شوند اطمینان حاصل کنیم.

او با تاکید بر اینکه فضای موزه ای مانند فضای تئاتر، سینما یا مدرسه نیست، بلکه تلفیقی از همه آن هاست، می افزاید: به دلیل قرار دریافت تعداد زیاد افراد در کنار هم و در فضاهای سربسته و با هدف رعایت فاصله اجتماعی، مدارس هنوز بازگشایی نمی شوند. حال باید فکر کرد که پیچیدگی های موزه به عنوان یک مکان آموزشی و جهانگردی توامان، خطر بیشتری از مکان های دیگر دارد و به همین دلیل قطعا باید اولویت آخر برای بازگشایی باشد تا این فضاها به حالت طبیعی و نرمال خود درآیند.

وی با اشاره به نبود هیچ جهانگرد داخلی و خارجی برای حضور در موزه ها و حتی برگزار نشدن تور توسط نهادها و دستگاه های مختلف مانند آموزش و پرورش اظهار می نماید: در این شرایط هیچ بازدیدی به صورت گروهی و تور برگزار نمی گردد، اگر هم قرار بر انجام بازدیدی باشد به صورت سازماندهی نشده، انفرادی یا اختیاری خواهد بود.

رئیس ایکوم ایران با تاکید بر لزوم در دستور کار قرار دریافت پروتکل های مشخص برای کارمندان موزه ها قبل از باز شدن این فضاها و پروتکل هایی که بعد از باز شدن فضاهای موزه ای را در دستور کار دارند، می گوید: باید آموزش به کارمندان قبل از باز شدن موزه ها و مشخص راستا حرکت درست بعد از باز شدن موزه ها مانند رعایت فاصله گذاری اجتماعی در این پروتکل ها مدنظر باشند.

او خرید و فرش بلیت موزه به صورت آنلاین و استفاده از شبکه های مجازی از یک سو و از سوی دیگر استفاده از ماسک، دستکش و پاپوش جدید برای ورود به موزه و سنجش دمای بدن مخاطبان موزه ای را از نخستین موارد قابل توجه در ورود بازدیدنمایندگان به موزه ها می داند و می گوید: کشورهایی مانند آلمان و چین در پروتکل های خود نخست به این نکته توجه می نمایند که شخص درخواست دهنده برای بازدید موزه براساس خوداظهاری که در سایت های آن کشور داشته به ویروس کرونا مبتلا نشده باشد. این در حالی است که ما در کشور چنین اقدامی را به صورت کلی برای همه مردم نداریم.

محیط طباطبایی با تاکید بر این که بحران کرونا، مانند هر بحران دیگری که برای بشر ایجاد می گردد، خلاقیت و مواردی را به وجود می آورد که می تواند راهگشای زندگی بشر برای آینده باشد. ادامه می دهد: امروزه با استفاده از فضای مجازی، امکانی هست که بازدیدهای غیرحضوری حرفه ای را برای موزه ها دنبال کنیم و به جایی برسیم که فرد در فضای خانه و حتی از شهر دیگری بتواند از یک موزه و فضای تاریخی دیدن نموده و در عین حال ورودی خود را پرداخت کند و به صورت زنده و به شکل تعاملی بازدید خود را انجام دهد.

وی با تاکید بر این که موزه ها باید به سمت فضاهای جدید به خصوص در بازدیدهای مخاطبان بروند، می افزاید: با سرانجامِ بحران کرونا، بازدید غیرحضوری موزه ها برای افراد سالمند و معلول می تواند همچنان ادامه داشته باشد.

وی به اقدام پژوهشکده حفاظت و بازسازی برای تهیه پروتکلی در این زمینه اشاره می نماید و می گوید: بعد از تصویب نهایی، آن به وسیله اداره کل موزه ها اعلام می گردد و در عین حال که ایکوم سی سی در حال تحقیق در این زمینه است، یک پروتکل نیز در خارج از کشور تهیه و ترجمه شده و ترجمه شده و بعضی موارد از ان هنوز در حال آنالیز است.

محیط طباطبایی با تاکید بر اینکه بازگشایی موزه ها، باید به صورت پلکانی باشد و این اتفاق به صورت آموزشی از یک مدل شروع گردد، می گوید: شروع این کار می تواند با موزه های کوچک باشد تا در صورت تایید و امکان رعایت پروتکل های بهداشتی این اتفاق برای همه موزه ها اجرایی گردد. با این وجود نخست باید شرایط آماده گردد و بعد از آنالیز و آسیب شناسی اجازه باز شدن بگیرند. از سوی دیگر شاید بهتر باشد که موزه های دیگر اجازه دهند نخست موزه های مورد تایید میراث فرهنگی براساس پروتکل های تصویب شده فعالیت خود را به صورت تمرینی شروع نمایند و در صورت دریافت جواب مثبت، این کار ادامه دار باشد.